เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์
ปัจจุบันมีการตรวจพบว่าคุณผู้หญิงมีปัญหาเนื้องอกที่มดลูกกันมากเหลือเกิน และยิ่งเมื่อมีการตั้งครรภ์ แล้วตรวจพบว่ามีเนื้องอกมดลูกร่วมด้วยอีก ซึ่งจะยิ่งสร้างปัญหาให้ทั้งกับหมอและคนไข้ไม่น้อยเลยทีเดียว
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์ คืออะไร
ที่ผนังมดลูกซึ่งกล่าวถึงข้างต้นเป็นตำแหน่งที่อยู่ๆ ก็มีก้อนเนื้อแข็งๆ เกิดแทรกขึ้นมาภายใน ทีแรกก็อาจจะเล็กมากขนาดประมาณเท่าเมล็ดถั่วเขียว หลังจากนั้นก็จะค่อยๆ โตขึ้นจนทำให้มดลูกมีขนาดใหญ่มากและสามารถตรวจพบได้จากการคลำที่หน้าท้อง คนไข้บางคนก็อาจจะคลำได้เอง ในขณะที่บางคนก็คลำไม่ได้แต่ตรวจเจอโดยคุณหมอ เราเรียกเนื้อชนิดนี้ว่า “เนื้องอกมดลูก” หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Myoma Uteri โรคเนื้องอกมดลูก เป็นโรคที่พบได้บ่อยที่สุดในบรรดาเนื้องอกที่เกิดในผู้หญิงทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นเนื้องอกรังไข่ เนื้องอกที่ท่อนำไข่ เนื้องอกที่ปากมดลูก ฯลฯ มีการคะเนว่าหากแนะนำให้ผู้หญิงที่ไม่มีอาการผิดปกติอะไรเลย หากมาตรวจภายในอาจจะพบว่าเป็นโรคเนื้องอกมดลูกได้ถึง 5-10 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์มีสาเหตุมาจาก
จนวันนี้เราก็ยังสรุปกันไม่ได้เลยว่าเนื้องอกมดลูกเกิดจากสาเหตุใด มีคนพยายามจะอธิบายสาเหตุการเกิดกันมากมายไม่ว่าเกิดจากกรรมพันธุ์ จากอาหารการกิน จากการได้รับฮอร์โมนบางชนิด แต่จนวันนี้ก็ยังสรุปได้เหมือนเดิมว่า “ไม่ทราบ” อย่างไรก็ตาม มีความจริงที่น่าสนใจว่าเนื้องอกชนิดนี้จะโตมากขึ้นถ้าได้รับการกระตุ้นโดย ฮอร์โมนที่ชื่อว่า “เอสโตรเจน” (Estrogen) และขนาดจะลดลงได้ถ้าไม่มีฮอร์โมนนี้มากระตุ้นดังนั้นถ้าเราพบโรคนี้ในผู้ หญิงที่ยังมีประจำเดือนอยู่ และคิดว่าอีกนานกว่าจะถึงวัยหมดประจำเดือนก็อาจต้องใช้เวลานานถึง 15 ปี (เพราะคนไทยเราจะเข้าวัยหมดประจำเดือน เมื่ออายุประมาณ 50 ปี) การมีประจำเดือนจะมีผลให้ร่างกายต้องสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นคนที่เป็นโรคนี้แล้วยังมีประจำเดือนอยู่ จึงมีโอกาสที่ก้อนเนื้องอกมดลูกจะโตได้อีกเรื่อยๆ ในทางตรวจกันข้ามถ้าพบโรคนี้ในขณะที่ใกล้หมดประจำเดือน หรือหมดประจำเดือนไปแล้ว ส่วนมากก้อนเนื้องอกก็จะค่อยๆลดขนาดลงไปได้เอง จนบางคนก้อเนื้องอกมดลูกหายไปได้ในที่สุด
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์ มีลักษณะอย่างไร
ลักษณะของเนื้องอกมดลูกจะเป็นก้อนกลมๆ แทรกอยู่ตามที่ต่างๆ ในผนังมดลูกซึ่งสามารถแบ่งออกตามตำแหน่งการเกิดได้เป็น 3 กลุ่ม คือ
- อยู่ตามกลางของผนังมดลูกเลย
- อยู่ในผนังมดลูกแต่ค่อนมาทางโพรงมดลูก บางคนก็ยื่นเข้าไปในโพรงมดลูกเลยก็มี และก็มีบางคนเหมือนกันที่นอกจากก้อนจะยื่นเข้ามาในโพรงมดลูกแล้ว ยังยื่นยาวลงมาถึงปากมดลูกและผ่านปากมดลูกออกมาในช่องคลอดโดยมีก้านยึดติด อยู่ที่ผนังมดลูก
- อยู่ในผนังมดลูกแต่ค่อนข้างออกไปทางผิวของผนังมดลูกและเช่นเดียวกับกรณีที่ 2 กล่าวคือบางคนก้อนก็ยื่นออกจากผนังมดลูก จนแยกตัวไปจากผนังมดลูกจนแยกตัวจากผนังมดลูกเลยเหลือแค่ก้านที่ยังติดกับตัว มดลูก
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์มีอาการอย่างไร
เนื่องจากเนื้องอกมดลูกส่วนมากจะโตขึ้นช้าๆ ดังนั้นถ้าหากผู้หญิงคนใดไม่ได้สนใจตัวเองก็อาจจะไม่ทราบว่าตัวเองมีเนื้อ งอกมดลูกอยู่ก็เป็นได้ อย่างไรก็ตามเราพบว่าตำแหน่งที่เป็นเนื้องอกมดลูกมีผลอย่างมากในการที่จะ ทำให้คนที่เป็นโรคนี้มาหาหมอเร็วหรือช้าได้ เช่น ถ้าเนื้องอกมดลูกไปอยู่ในตำแหน่งด้านหน้าข้างนอกและไปดันกระเพาะปัสสาวะก็ ทำให้เกิดปัญหาปัสสาวะบ่อยกว่าปกติ บางคนอาจถ่ายปัสสาวะลำบากก็มี แต่ถ้าก้อนเนื้องอกมดลูกไปอยู่ด้านหลังแล้วกดทับบนลำไส้ใหญ่ก็อาจจะทำให้ ถ่ายอุจจาระลำบากท้องผูก บางคนก็มัวแต่กินยาระบาย แต่ไม่หายท้องผูกเสียที บางคนไปหาหมอผิดแผนกคิดว่าเป็นโรคกระเพาะปัสสาวะหรือโรคลำไส้ก็มี กว่าจะรู้ว่าเป็นเนื้องอกมดลูกก็เสียเวลาไปไม่น้อย ในผู้ป่วยบางรายเนื้องอกดันเข้าไปในโพรงมดลูกจะถูกยึดขยายออกทำให้เกิดแผล เวลามีประจำเดือนปริมาณประจำเดือนจะมากผิดปกติผู้ป่วยกลุ่มนี้ก็เลยมักจะมา หาหมอเร็วกว่าผู้ป่วยกลุ่มอื่น ผู้ป่วยบางรายเนื้องอกมดลูกยื่นออกไปนอกผนังมดลูกออกไปอยู่ในผนังช่องท้อง แต่ยังมีก้านยึดติดกับตัวมดลูก คนกลุ่มนี้ถ้าเผอิญไปทำอะไร เช่นกระโดดโลดเต้น หกล้ม อาจทำให้ก้อนมีการบิดขั้ว ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการปวดท้องได้อย่างเฉียบพลันทันที เหมือนกับมีใครมาบิดไส้ประมาณนั้นเลยทีเดียว
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์ เกิดขึ้นได้กับใครบ้าง
เนื้องอกมดลูกพบได้บ่อยในผู้หญิงอายุประมาณ 30-40 ขึ้นไป ที่ไม่พบในสาวๆหรือวัยรุ่น ก็เพราะเนื้องอกพวกนี้ต้องใช้เวลาค่อนข้างนานกว่าจะโตจนเห็นเป็นก้อนเนื้องอก มีคนเคยคะเนว่าถ้าสามารถนำผู้หญิงวัยกลางคนมาตรวจภายในหรือตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ได้ทุกคน จะพบว่าเป็นโรคนี้มากมายเลยทีเดียว อาจจะถึงร้อยละ 5-10
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์ ส่งผลอย่างไรบ้าง
เมื่อการตั้งครรภ์ร่วมกับการเป็นเนื้องอกมดลูก ปัญหาที่เกิดจะขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เป็น แต่ที่มีผลก็คือหากขนาดเนื้องอกมดลูกโตขึ้นมากๆ ก็อาจจะเบียดดันมดลูกที่ขยายขนาดในช่องท้อง ทำให้มดลูกโตได้ไม่เต็มที่ อาจจะทำให้เกิดเจ็บท้องคลอดก่อนกำหนด แต่ถ้าไปอยู่ด้านล่างก็อาจจะขวางทางคลอดของลูกในครรภ์ ทำให้คลอดไม่ได้ ต้องนำไปผ่าตัดคลอด หรือในบางรายถ้าก้อนเนื้องอกดันเข้าไปในโพรงมดลูกมากๆ ก็อาจทำให้แท้งได้
เนื้องอกในมดลูกขณะตั้งครรภ์รักษาอย่างไร
โดยหลักการแล้วหมอจะไม่ทำอะไรทั้งสิ้นไม่ว่าจะเป็นการฉีดยาหรือผ่าตัด เนื่องจากการใช้ยามักไม่สามารถยุบขนาดก้อนได้ ส่วนการผ่าตัดเนื้องอกมดลูกตอนท้องนั้นจะเสี่ยงต่อการเสียเลือดมาก นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อการแท้งบุตร และเสี่ยงต้องตัดมดลูกทิ้งถ้าเลือดออกมากจนควบคุมไม่ได้ โดยทั่วไปคุณหมอมักจะรอให้คลอดเสียก่อนเป็นเวลาอย่างน้อย 3 เดือนแล้วค่อยมาว่ากันใหม่ว่าเป็นเนื้องอกมดลูกมากน้อยแค่ไหน คุณแม่บางคนหลังคลอดแล้วก้อนเนื้องอกมดลูกบุบเหลือนิดเดียวจนไม่ต้องผ่าตัด ก็มี ในขณะที่บางคนไม่ยุบแต่กลับโตขึ้นจนต้องตัดมดลูกทิ้งคุณผู้หญิงที่มีอายุค่อนข้างมาก ก่อนที่จะปล่อยให้มีการตั้งครรภ์ อย่าละเลยที่จะไปตรวจสุขภาพกับคุณหมอให้ดีเสียก่อน ว่าเป็นโรคเนื้องอกมดลูกหรือไม่ เพราะบางคนเป็นโรคนี้โดยไม่มีอาการอะไรเลยก็มีไม่น้อยและถ้าหากพบว่าเป็นโรคนี้ก็จะต้องดูแลรักษาเสียให้เรียบร้อยก่อนที่จะตั้งครรภ์
หลายคนอาจสงสัยว่าเนื้องอกมดลูกนี้ จะมีโอกาสเปลี่ยนแปลงเป็นมะเร็งได้หรือไม่ คำตอบก็คือมีโอกาสน้อยมาก แต่อย่างไรก็ตามหากพบเนื้องอกในกลุ่มผู้สูงอายุวัยหมดประจำเดือน แล้วมีเนื้องอกที่โตขึ้นทั้งที่ควรจะเล็กลดลง ก็อาจต้องระวังว่าจากเนื้องอกอาจจะกลายเป็นมะเร็งได้ค่ะ
บทความแนะนำเพิ่มเติม
1. โรคเอ๋อความผิดปกติตั้งแต่อยู่ในครรภ์
2. ภูมิเเพ้ในแม่ตั้งครรภ์!! เรื่องสำคัญที่แม่ท้องไม่ควรมองข้าม
3. สุกใสในหญิงตั้งครรภ์ อันตรายกว่าที่คิด
เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team
