เลือดกำเดาไหล
ในเด็กมักมีปัญหาเรื่องของเลือดกำเดาไหลกันบ่อยๆ บางคนเป็นมาก บางคนเป็นน้อย ซึ่งบางอาการควรรีบนำส่ง รพ. หรือบางคนที่อาการไม่เยอะ สามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนได้ แต่หากปฐมพยาบาลไม่ถูกวิธี อาจทำให้เด็กยิ่งอาการแย่ลงได้ มาดูสาเหตุและการปฐมพยาบาลที่ถูกต้องกันค่ะ
เลือดกำเดาไหลเกิดจากอะไร? แม่ต้องรู้ไว้!!!
เลือดกำเดาไหล เกิดจากเส้นเลือดฝอยในจมูกแตก ทำให้มีเลือดไหลออกมา ซึ่งออกได้ทั้ง
- เส้นเลือดจมูกส่วนหน้า เลือดจะไหลออกมาจากรูจมูก
- เส้นเลือดจมูกส่วนหลัง ทำให้เลือดไหลลงคอได้ ผู้ป่วยจะรู้สึกขมคอ หรือหากกลืนลงท้อง อาจมีอาการอาเจียนเป็นเลือดร่วมด้วยได้
สาเหตุ
- แคะ แกะ เกาในจมูก ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดในเด็ก
- จามบ่อยๆ หรือสั่งน้ำมูกแรงไป
- จมูกได้รับการกระแทกอย่างแรง
- อากาศเย็นและแห้ง ทำให้เส้นเลือดแตกได้
- การใช้ยาบางชนิด ทำให้เลือดออกง่าย เช่น แอสไพริน ยาแก้อักเสบ
- มีสิ่งแปลกปลอมในจมูก หมอเคยเจอเด็กบางคนยัดลูกปัดเข้าจมูกโดยพ่อแม่ไม่ทราบ แต่พามาหาหมอด้วยเลือดกำเดาไหลออกจากจมูกข้างนั้น ส่องดูพบมีลูกปัดค้างอยู่นานจนจมูกอักเสบทำให้เลือดกำเดาออกมาได้เช่นกันค่ะ
- เลือดแข็งตัวผิดปกติ เช่น ในโรคเลือดบางชนิด เด็กมักมีเลือดออกผิดปกติที่บริเวณอื่นด้วย เช่นรอยฟกช้ำตามร่างกาย อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายเป็นเลือด เลือดออกในข้อหรือในกล้ามเนื้อ
- การติดเชื้อในโพรงจมูก (เช่นในข่าว ที่มีการติดเชื้อวัณโรคในโพรงจมูก เป็นต้นค่ะ แต่เจอได้ค่อนข้างน้อย และมักไม่ค่อยเจอในเด็กมากนัก)
- ก้อนเนื้อ หรือติ่งเนื้อในโพรงจมูก
เลือดกำเดาไหลแบบไหนต้องรีบไปโรงพยาบาล
- เลือดออกนานกว่า 15 นาที
- เลือดออกมากกว่า 1 ครั้งต่อสัปดาห์
- มีอาการหน้ามืด วิงเวียน หน้าซีด มือเท้าเย็น
- มีอาการเลือดออกผิดปกติที่อื่นร่วมด้วย เช่น อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายเป็นเลือด เลือดออกตามข้อ
หรือกล้ามเนื้อ - มีไข้สูง
หากไม่มีสัญญาณอันตราย สามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้น ตามนี้ค่ะ
เลือดกำเดาไหล ห้ามเลือดอย่างไร?
- นั่งอยู่กับที่นิ่งๆ เอนตัวไปข้างหน้าเล็กน้อย ใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้บีบรูจมูก แล้วหายใจทางปากประมาณ 10 นาที หากผ่านไป 10 นาทีแล้วให้เลิกบีบจมูก หากเลือดกำเดายังไม่หยุดไหลให้ทำตามขั้นตอนเดิมซ้ำอีกครั้ง
- หากมีเลือดที่ไหลลงในปากหรือลำคอ ให้คายเลือดออกมา อย่ากลืนเลือดลงไป รวมถึงต้องไม่นอนราบ และไม่เงยหน้าขึ้นในขณะที่เลือดกำเดาไหลเพราะอาจไหลลงไปอุดหลอดลม หรือหากกลืนลงกระเพาะทำให้อาเจียนเเลือดได้
- อาจใช้ผ้าชุบน้ำเย็นหรือผ้าห่อน้ำแข็งวางไว้บริเวณสันจมูก (ดั้งจมูก)
- ไม่พ่นจมูก สั่งน้ำมูก หรือล้วงแคะจมูก เพราะจะทำให้อาการแย่ลง
เลือดกำเดาไหลกับการดูแลตนเองหลังเลือดหยุดไหล
- พยายามไม่พ่นจมูก สั่งน้ำมูก หรือจามเป็นเวลา 24 ชั่วโมง หลังเลือดกำเดาหยุดไหล
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่อากาศแห้งหรือหนาวเย็น
อย่างไรก็ตาม หากปฐมพยาบาลเบื้องต้น อาการยังไม่ดีขึ้น หรือมีเลือดกำเดาไหลบ่อยๆ ควรไป รพ. เพื่อตรวจหาความผิดปกตินะคะ
บทความโดย: พญ.พรนิภา ศรีประเสริฐ (กุมารแพทย์)
ติดตามเรื่องเด็กๆ by หมอแอม ตอบทุกปัญหาเกี่ยวกับเด็ก
ในรูปแบบ VDO "ทุกวันพฤหัสบดี" ได้ที่ ช่อง youtube : Mamaexpert official
